Jón Dan - Hóflegt gjald til 65 ára

JonDan.is

Hver er maðurinn Fyrir mitt minni Minningabrot Af öðrum toga Fjölskyldufréttir/Fami...

Jón Daníelsson
Gráskeggur úr Hrútafirði

jan.

31

2011

Stjórnmál

Hóflegt gjald til 65 ára

Nú er að verða ljóst að hin svonefnda samningaleið verður ofan á við breytingar á fiskveiðistjórn. Þetta er sú leið sem menn komust næst að ná sátt um í sáttanefndinni sem skilaði áliti í haust. Úr sjávarútvegsráðuneytinu berast þær fréttir að þar sé unnið að frumvarpi í þessum anda.

Yfirlýsingar Björns Vals Gíslasonar benda líka til að innan stjórnarmeirihlutans muni ekki nást samstaða um að láta reyna á tilboðsleiðina, þrátt fyrir augljósa kosti hennar. En gott og vel. Það verður ekki á allt kosið. Stjórnmál eru list málamiðlana og hálfur sigur er betri en enginn.

Í sem stystu máli felur samningaleiðin í sér að ríkisvaldið og útgerðin geri með sér samninga um nýtingarrétt fiskistofnanna. Útgerðarmaðurinn tekur á leigu ákveðna aflahlutdeild til ákveðins tíma og gegn ákveðnu leigugjaldi. Hér skiptir augljóslega tvennt
meginmáli: tímalengdin og leigugjaldið.

Útgerðarmenn vilja væntanlega sækja fyrirmyndina til Magma og fá nýtingarrétt til 65 ára, með 65 ára framlengingarrétti gegn „hóflegu“ gjaldi. Þeir greiða nú þegar eitthvert málamyndagjald, sem ég geri ráð fyrir að þeir telji einmitt „hóflegt“. Þannig útfærð væri samningaleiðin beinlínis enn verri en núverandi ástand.

En ég hef reyndar enga trú á því að frumvarpið sem nú er í smíðum í ráðuneytinu líti þannig út. Fregnir herma að allt að 20% heildarkvótans fari í „potta“ og þær fiskveiðiheimildir verði nýttar sem byggðakvóti, til strandveiða eða nýliðunar í greininni.

Það liggur í hlutarins eðli að þegar „samningaleið“ er farin, skuli samið bæði um nýtingartíma og afgjald. Slíkir samningar mega hins vegar ekki verða handahófskenndir:

„Útgerðin Ýsuþorskur ehf öðlast með samningi þessum réttindi til að veiða 1.000 þorskýsugildistonn á ári í 10 ár og skal fyrir þau réttindi greiða 1.000.000,- krónur í ríkissjóð árlega á samningstímanum.“

Að því er samningstímann varðar, verður nefnilega að gera ráð fyrir að útgerðinni vinnist tími til að greiða niður fjárfestingu sína á samningstímanum. Að þessu leyti á ég ekki í neinum vandræðum með að taka undir með útgerðarmönnum.

Að því er leigugjaldið varðar, þarf það að vera sanngjarnt. Ekki „hóflegt“ heldur sanngjarnt á báða bóga. Ég hef ekkert á móti því að útgerðin hafi hagnað af rekstrinum, en ég geri á móti þá kröfu að eigandi auðlindarinnar hafi líka hagnað.

Þegar tveir eiga hlut að máli og þurfa að skipta á milli sín tapi – eða hagnaði – er oft sanngjarnt að skipta jafnt. Mætast á miðri leið er stundum sagt.

Og það vill svo til að þetta er hægt að reikna. Jón Steinsson bendir á slíka útreikninga í Pressupistli í dag og kemst að þeirri niðurstöðu að hlutur íslensku þjóðarinnar hefði samkvæmt þeim numið 22,5 milljörðum fyrir árið 2009. Ég hygg að Steingrímur J. Sigfússon tæki glaður við þeim peningum í sameiginlega sparibaukinn okkar.

Til baka Efst á síðu

Skrá athugasemd