Ekki glæsilegar horfur í nánustu framtíð sem sagt. Við þetta bætist að auknar álögur og niðurskurður draga úr einkaneyslu og það gerir atvinnufyrirtækjum erfiðara fyrir. Að þessu leyti er unnið þveröfugt við þá grundvallarhugmynd (Keynes) að ríkissjóður eigi að spara í uppsveiflu en dæla út peningum á krepputímum. Hérlendis voru ríkisútgjöld aukin í uppsveiflunni og skattar lækkaðir. Fyrir bragðið verður ríkissjóður að nú spara harkalega einmitt þegar hann ætti að eiga peninga til að eyða.
En við eigum digra sjóði og mér gengur hálfilla að skilja hvers vegna ekki má seilast aðeins í þá. Mér finnst sem sé ekkert sjálfgefið að lífeyri landsmanna eigi að skattleggja þegar hann er greiddur út, en ekki þegar peninganna er aflað. Rökin með þessu fyrirkomulagi eru þau að þannig greiði lífeyrisþegarnir sitt til samfélagsins um leið og þeir nýta þjónustu þess.
Rök má líka leiða í þveröfuga átt. T.d. má spyrja hvort fólk eigi ekki þann rétt að vita hver lífeyririnn verður þegar þar að kemur. Við sjáum vissulega á yfirlitum frá lífeyrissjóðum áætlaðar mánaðargreiðslur, en þar kemur ekki fram hve mikið af því fari í skatt.
Og það er ekkert sjálfgefið að skattaprósentan verði sú sama árið 2040 og hún er nú. Kannski hafa skattar þá hækkað til mikilla muna. Kannski hefur olíudæling af hafsbotni gert skatta nánast óþarfa. Um það vitum við ekkert. En er sanngjarnt að ellilífeyrisþegar framtíðarinnar þurfi að greiða mun hærri eða mun lægri skatta en ef skattur hefði verið tekinn þegar peninganna var aflað?
Í skýrslu Rannsóknarnefndar Alþingis kemur fram, að stjórnendur a.m.k. sumra lífeyrissjóða hafi sýnt af sér talsverða áhættufíkn í góðærinu. Þetta kemur nú niður á lífeyrisþegum í formi lækkunar á lífeyri. Hitt vill gleymast að þetta bitnar líka á ríkissjóði. Skattar af þessum lífeyri lækka nefnilega líka.
Nú vill svo til að lífeyriskerfið er alveg tvískipt og séreignasparnaður aðskilinn hluti lífeyrissjóðanna. Þetta skapar tækifæri til að fara bil beggja, skattleggja séreignasparnaðinn við innborgun en almenna hlutann við útborgun.
Samkvæmt greinargerð með þingsályktunartillögu sjálfstæðismanna frá liðnu hausti, myndi skattlagning séreignasparnaðarins skila 115 milljarða eingreiðslu í ríkissjóð og síðan 13 milljörðum á ári. Til gera lífeyrissjóðunum auðveldara fyrir mætti skipta eingreiðslunni niður á 3 ár. Ríkissjóður fengi þannig tæpa 40 milljarða á ári næstu 3 árin og að viðbættum 13 milljörðunum, væri þannig á einu bretti búið að stoppa í þetta 50 milljarða gat ? næstu 3 árin í það minnsta.
Og eftir 3 ár verðum við vonandi farin að rétta aðeins úr kútnum.